مقدمه:آیوی لی از پیشگامان علوم ارتباطات می گوید: «ما با عامه آگاه روبه رو هستیم.» به تعبیری دیگر به دلیل منابع اطلاعاتی متنوع و متکثر در عصر اطلاعات و ارتباطات ما با مخاطبان ناآگاه روبه رو نیستیم.«زمان» فشرده، «مکان» درهم تنیده، جامعه آگاه تر و بی مرزتر، ظهور و سقوط سریع تر و وسیع تر، شکل گیری «تفرد» در کنار «جمع» یعنی حضور افرادی بر هویت فرد سرمایه شخصی و حرمت شهروندی خود اما با یک ویژگی جمعی، جهانی، ملی و بومی به بیان دیگر در عصر اطلاعات یعنی مدیریت یعنی زندگی در جامعه آگاه، متنوع و سرشار از اطلاعات بهترین پناه و ابزار و شیوه مدیریت «متوسل شدن به گامی» است. مسئله فراگیری در طول عمر یا از گهواره تا گور آموختن امروزه بیش از هر زمان دیگر ضرورت و اهمیت یافته است. براساس همین شعار، شهرها را باید به شهرهای آموزش دهنده تبدیل ساخت به نحوی که شهروند درآمد رشد روزانه در محیط کار شهری در زمان گذران اوقات فراغت در درون شهر و خلاصه از بام تا شام از شهر خود بیاموزد و در جهت ارتقای شناخت و تغییر و بهینه سازی نگرش خود تلاش کند.
اهمیت آگاه سازی شهروندان
آگاه سازی به معنی مطلع کردن ساکنین یک شهر در مورد حقوق وظایف آنها در محدوده فرهنگ و زندگی شهری و نشان دادن راه های جلب مشارکت فعال آنان در تمامی عرصه ها و فضاهای شهری و آموزش ساکنین در باب شیوه های صحیح مشارکت است. اگر قرن پیشرو را قرن شهرها و قرن مشارکت بنامیم به یقین شهروندان چاره ای جز آگاه شدن بیشتر ندارند. آنان باید نحوه دخالت در سازماندهی شهر و گردش امور روزانه شهر را بیاموزند تا بتوانند وظایف محوله را به بهترین وجه ایفا نمایند. از سوی دیگر آگاه شدن شهروندان مانع تخریب شهر، نهادهای شهری، یادمان های تاریخی و بافت کهنه شهر و موارد مشابه دیگر می شود. از دید اقتصاد شهری نیز صرفه های فراوان به همراه دارد، زیرا آگاه سازی پیش شرط بهینه سازی است.
شهروندان آگاه می توانند آگاهانه چرخ های زندگی شهری را به گردش درآورند و بر امور، نظارتی از سر بصیرت و اعتقاد و علاقه مندی داشته باشند. درواقع آگاه سازی، فقدان شناخت یا شناخت محدود و بالاخره شناخت نادرست را به شناخت، شناخت بیشتر و یا تصحیح شناخت بدل می سازد. طبیعی است با دستیابی به شناخت، تغییر نگرش در شهروندان پدید می آید.
پیش شرط های آگاه سازی که مدیران شهری باید بدانند
? در جامعه اطلاعاتی ارتباطات نه از «ارتباط گیرنده بلکه از ارتباط پذیرنده» آغاز می شود. در واقع مخاطب آغازگر ارتباطات است و تا زمانی که شهروند چشم و گوش خود را باز نکند شنیدن و دیدن اجباری برای آنها امکان پذیر نیست.
? هر تصمیم راهبردی در مدیریت شهری بدون پیش شرط آگاه سازی شهروندان نتیجه مطلوبی در پی نخواهد داشت، زیرا راهبردی که کسی آن را نفهمد به یقین نسبت به آن متعهد نخواهد بود و مطابق آن عمل نمی کند.
? مشارکت، پاسخی منطقی، فطری، اخلاقی و معنوی به شرایط و چالش های امروز است. از طرفی نباید فراموش کرد که مشارکت یک انتخاب است و مستلزم انتخاب کردن، هرکس مسئولیت انتخاب هایش را برعهده می گیرد و انتخاب مستلزم آگاهی است.
? آگاه سازی در محیطی خنثی رخ نمی دهد. آگاه سازی در چارچوب جامعه، فرآیندها و ویژگی های آن جریان می یابد. لذا برای موفقیت فرآیند آگاه سازی سازمان آگاهی دهنده شهرداری نخست باید از خود آغاز کند. فرآیند آگاه سازی فرآیندی دوسویه است که هم دربرگیرنده جمعیت هدف یا سوژه های آگاه سازی است و هم خود سازمان آگاهی دهنده با این نگرش، فرآیند آگاه سازی، اطلاع رسانی به کارکنان و مسئولین سازمان شهرداری در باب وظایف محوله و از طرفی احترام به شهروندی و نیازهای آنان امری گریزناپذیر است. پس سازمان شهرداری را باید سازمانی یادگیرنده تعریف کرد.