آیت الله زنجانی پس از درس خارج فقه روز ?? دی ????، مسجد اعظم قم
عکس از مرتضی ابطحی
علی اشرف فتحی: آیت الله العظمی سید موسی شبیری زنجانی فقیه خبرساز هفته اخیر بوده است. خبر وساطت این مرجع تقلید شیعیان برای یکی از زندانیان مشهور جنبش سبز که منجر به صدور دستور آزادی وی از سوی رهبری شد بازتاب های آشکار و پنهان متفاوتی داشت. این فقیه ?? ساله حوزه قم در دیدار کوتاهی که در جریان سفر اخیر آیت الله خامنه ای به قم داشت از ایشان خواسته بود که دکتر علی شکوری راد عضو برجسته جبهه مشارکت آزاد شود. پدر علی شکوری راد از روحانیون زنجانی بود که چند سال پیش درگذشت.
این نخستین باری نیست که آیت الله زنجانی نقش میانجی را در رخدادهای سیاسی کشور ایفا می کند. فرزند ارشد مرحوم آیت الله سید احمد زنجانی علاوه بر نقش فعالانه ای که در مذاکرات محرمانه مراجع قم در جریان حوادث پس از انتخابات ایفا کرد، سال ها پیش نیز با نگارش نامه ای به آیت الله خامنه ای خواهان رفع حصر مرحوم آیت الله منتظری شده بود. آقای منتظری در صفحه ??? جلد نخست خاطرات خود به این وساطت اشاره کرده است. آقای زنجانی همچنین از نخستین مراجعی بود که پس از رفع حصر پنج ساله آیت الله منتظری در بهمن ???? به دیدن وی رفت. همچنان که از نخستین علمایی بود که پس از انتشار خبر رحلت آقای منتظری در بیت وی حاضر شد و نماز میت را بر پیکر وی اقامه کرد. آقای زنجانی در سالیان اخیر نیز روابط بسیار نزدیکی با مرحوم آیت الله منتظری داشت.
با این حال میانجی گری وی برای آزادی یکی از چهره های برجسته اصلاح طلب با واکنش های تند و انتقادآمیزی مواجه شد. نخستین انتقاد را سایت جرس مطرح کرد. اگر چه این سایت نخستین رسانه ای بود که خبر وساطت آقای زنجانی را منتشر کرد ولی در همان خبر از اینکه این مرجع تقلید نسبت به سایر زندانیان سیاسی حرفی نزده گلایه کرد. سپس سایت نزدیک به مهدی کروبی که گویا از سوی نزدیکان وی اداره می شود ضمن بازنشر نوشته یک وبلاگ، سخنان موهنی درباره آیت الله زنجانی بیان کرد که دست کم می تواند نشان دهنده بی تدبیری مهدی کروبی و نزدیکان وی در بازنشر چنین توهین هایی باشد. نویسنده این یادداشت بدون آنکه کوچک ترین اطلاعی از سیره و منش آقای زنجانی داشته باشد ایشان را در جایگاه یک رهبر جنبش سبز فرض کرده که نتوانسته انتظارات مخالفین و منتقدین را برآورده کند و در ادامه نیز باران تهمت و نیش و کنایه را روانه این استاد برجسته حوزه کرده که یقینا بیان این طعنه های تمسخرآمیز نه به سود کشور است و نه به سود منتقدین.
دیدار آیت الله زنجانی با آیت الله خامنه ای در قم، ?? مهرماه ????
از سوی دیگر برخی وبلاگ های حامی دولت نیز نتوانستند خشم خود را از اقدام سیاسی آیت الله زنجانی کتمان کنند و ایشان را با ادبیات خاص خود مورد عنایت قرار دادند! انگار نه انگار که شکوری راد به دستور مقامات آزاد شده و وساطت آقای زنجانی به تنهایی نمی توانست باعث آزادی این فعال سیاسی شود، همانگونه که برخی وساطت های آقای زنجانی ناموفق بوده است.
به نظر می رسد که نگاه برخی فعالان سیاسی و وبلاگ نویسان به نهاد مرجعیت هنوز از پختگی و انسجام کافی برخوردار نیست. متأسفانه همین تذبذب ها و ناپختگی ها در طول تاریخ معاصر بارها و بارها به هتک حرمت مراجع و در نتیجه فرصت سوزی و اتلاف یک سرمایه بزرگ ملی انجامیده است. فراموش نکنیم که در جریان یک کوشش سیاسی همواره باید به حداقل ها قانع بود. تاریخ نشان داده که مردمان زیادی در رؤیای دست یابی به آرمان های حداکثری، حداقل ها را هم فدا کرده اند و «خسر الدنیا و الآخره» شده اند. علاوه بر این، حفظ حرمت مراجع تقلید به عنوان نمادهای دینداری در جامعه صرفا یک آموزه اخلاقی و دینی نیست، بلکه یک ضرورت عقلانی و عقلایی برای گذار به سوی جامعه ایده آل و رشد یافته نیز هست. قبلا در این باره نوشته ام و الان مجال اطناب سخن نیست. در این میان وظیفه کسانی مثل مهدی کروبی دشوارتر است تا نگذارند رسانه منتسب به آنان مکانی برای تمسخر و هتک حرمت فقهای بزرگ شود.
تتمه: خبرسازی آیت الله العظمی شبیری زنجانی به آزادی شکوری راد منحصر نبود. او جمعه گذشته میزبان آیت الله العظمی صافی گلپایگانی شد تا به گفته سایت آیت الله صافی، مذاکرات محرمانه و مهمی با وی داشته باشد. همچنین آقای زنجانی در درس خارج این هفته خود اعلام کرد که فتوای قبلی خود را درباره نحوه اثبات رؤیت هلال تغییر داده و اکنون معتقد است که دیدن هلال ماه با چشم مسلح معتبر نیست.
