براساس آمارهای رسمی در سال گذشته، یک هزار و 67 تن انواع مواد مخدر در کل کشور کشف و ضبط شده است که با معالجه ماده مخدر تریاک روزانه 3 تن مواد مخدر کشف می‌شود همچنین سال گذشته 211 هزار و 500 نفر از توزیع‌کنندگان و قاچاقچیان توسط نیروی انتظامی، هزار و 422 نفر توسط سازمان زندان‌ها، 611 نفر توسط وزارت اطلاعات. 363 نفر توسط نیروی بسیج و 36 نفر نیز توسط سازمان کمرگ دستگیر و روانه مراجعه قضایی شدند در حالی‌که آمار رسمی معتادان در جهان به پیش از 200 میلیون نفری می‌رسد در ایران نیز مطابق با RSA سال 1386 یک میلیون و 200 هزار نفر معتاد حرفه‌ای و 600 هزار نفر معتاد تفننی وجود دارد.
این آمار رسمی که متعلق به 4 سال گذشته بوده همیشه مورد نقد و بررسی کارشناسان قرار داشته و اغلب برگزاری یک همایش یا سمینار بهانه‌ای می‌دهد تا ضمن به چالش کشیدن آمارها، زنگ خطر‌ها را به صدا در آورند.
آمار فوق که گویای وضعیت آماری معتادان در ایران است همچنان محل مناقشه بوده به طوری که سخت گفتن از آمار معتادان امری سیاسی تلقی می‌شود.
هنوز به طور حتم نمی‌توان بر روی آمار رسمی اعتیاد تکیه کرد چرا که همچنان برخی از دستگاه‌ها نسبت به ارائه آمارهایی مقاومت می‌کنند، از سویی اتفاقات پشت پرده رخ داده در مدارس نسبت به سیگار و مصرف برخی از مواد و از سوی دیگر وضعیت اعتیاد زنان در کشور به دلیل تابوی فرهنگی آن، همه و همه باعث شده تا این آمار چیزی جز خوش بینی محض نباشد.
ارائه آمار وارقام‌های نجومی در این روز جهانی
همه ساله وقتی به 5 تیر، روز جهانی مبارزه با اعتیاد نزدیک می‌شویم دستگاه‌های گوناگونی که تریبون قوی‌تر دارند عملکرد، آمار و ارقام نجومی ویژه‌ای را ارائه داده و کمتر به مشکلات و حقایق امراشاره می‌کنند.
همین معضل بهانه‌ای شد که فرهاد اقطار سرپرست دفتر مداخله و بازتوانی سازمان بهزیستی کشور در نشست خبری خود به مناسبت این روز جهانی قبل از وارد شدن به مباحث اصلی، نسبت به این مساله که نزدیک به روز جهانی دستگاه‌های گوناگون خود را متولی امر اعتیاد می‌دانند، اعتراض کند.
اگرچه در این نشست خبری اقدامات بهزیستی پیرامون پیشگیری از اعتیاد در خور توجه بود اما دورنمای آن که حکایت از کارشکنی برخی از دستگاه‌ها داشته، چندان پیام خوبی به مناسبت روز جهانی اعتیاد نداد.
وجود هزار کمپ ترک اعتیاد در کشور که از این میان تنها 220 کمپ قانونی هستند، در این روز جهانی جای تاسف دارد.
در این میان این مسوول در بهزیستی در پاسخ به سوال ایلنا که این تعداد کمپ قانونی چه تعداد معتاد ترک کرده را از سیستم خارج می‌کنند اعلام کرد که سال گذشته 30 هزار معتاد از این کمپ‌ها ترخیص شده‌اند و در ادامه در برابر این سوال که با توجه به نامناسب بودن اقدامات حمایتی پس از درمان در معتادان چه طور با اطمینان چنین آماری را ارائه می‌دهید یادآور شد: این تعداد معتاد ترخیص شده تنها پاکی پس از درمان دارند و به طور قطع نمی‌توان نام ترک کرده به آنها داد.
او در ادامه اشاره‌ای نیز به کمپ گردی و بازگشت مجدد معتادان به کمپ‌ها کرده و اعلام کرد که از این پس بهزیستی، مسوول اتفاق ناگواری که در کمپ‌های غیر مجاز ترک اعتیاد رخ دهد نبوده و تخلف از جانب مسوولانی است که در برابر هشدارهای بهزیستی اقدام به پلمپ این کمپ‌ها نکرده‌اند... !
دستگاه‌ها در آستانه روز جهانی مبارزه با مواد مخدر گزارش کار ارائه دهند
عباسی‌دیلمی‌زاده رئیس جمعیت‌تولدی‌دوباره در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا خواستار آن شد تا دستگاه و متولیان امر موادمخدر با توجه به بند 7 سیاست‌های کلی نظام و در آستانه روز جهانی مبارزه با مواد مخدر اقدامات خود را نسبت به اجرایی کردن این بند راهبردی در نظام گزارش دهند تا مشخص شود که سازمان‌های حمایتی مانند بهزیستی، وزارت رفاه و... چه میزان بودجه برای اجرایی کردن بند 7 سیاست‌های کلی نظام در اختیار سازمان‌های ذی ربط خود قرار داده‌اند.
او به مشکلات پیش روی معتادان بهبود یافته در کشور اشاره می‌کنند و ادامه می‌دهد: امروز در جامعه پیش از 300 هزار معتاد بهبود یافته وجود دارد که با احتساب خانوادهایشان بالغ بر یک میلیون و 500 هزار نفر درگیر این معضل هستند، آیا برای این تعداد از افراد درگیر با مواد مخدر در جامعه برنامه‌ای طراحی شده است؟ سیاست‌گذاران چه برنامه‌هایی را برای آنها طراحی کرده‌اند؟
رئیس جمعیت تولدی دوباره با اشاره به نقش موثر انجمن و سازمان‌های مردم نهاد که در حوزه مبارزه با مواد مخدر فعال هستند یادآورشد: بیش از 80 درصد ازمعتادان بهبود یافته حاصل اقدامات تشکل‌های مردم نهاد است اما متاسفانه حتی در راستای عمل به بند 7 سیاست‌های کلی نظام برنامه مدونی برای حمایت از این نوع تشکل‌ها در کشور وجود ندارد.
دیلمی‌زاده با طرح سوالاتی که می‌گوید جوابشان مهم است ادامه می‌دهد: وزارت کار وامور اجتماعی برای اشتغال معتادان بهبود یافته چه اقداماتی انجام داده‌اند؟ وزارت ارشاد و سایر دستگاه‌های اجتماعی برای اوقات فراغت جوانان چه سهمی را ادا کرده‌اند؟
هزینه‌های سرسام آور مراکز بستری برای معتادان
رئیس انجمن تولدی دوباره در حالی‌که به یک اتفاق خوب در کشوردر زمینه چندین برابر شدن پوشش برنامه‌های درمانی نسبت به چند سال گذشته اشاره دارد اما چندان راضی به نظر نمی‌آید و می‌گوید: با وجود آمارهای رسمی و غیر رسمی پیرامونی معتادان کشور به مدل‌های درمانی گوناگون در کشور برای درمان اعتیاد نیاز داریم تا برای یک معتاد مطابق با سایر روش‌های درمانی در کشورهای پیشرفته بتوان حداقل 10 – 15 مدل درمانی متصور بود اما متاسفانه در ایران تنها چند روش محدود وجود دارد.
او علت نداشتن تنوع درمانی را در تحمیل استانداردهای درمانی به جامعه معتادان می‌داند واعلام میکند با یک واقعیت ساده مواجه هستیم و آن این است که ستاد مبارزه با مواد مخدر تصمیم می‌گیرد تا با توجه به امکانات محدود و پایین بودن استانداردها و کادر درمانی یک میلیون و 200 هزار معتاد را تحت پوشش برنامه درمانی خود ببرد و نظام‌های بهداشتی ما نیز می‌خواهد که استانداردهای خاص خود را به این معتادان تحمیل کند، این درحالی است که هنوز مراکز دوره دیده، پزشک دوره دیده، روانپزشک و سایر کادر درمانی وسیعی در کشور وجود ندارد؛ وقتی قصد داریم میزان پوشش نظام بهداشت‌مان را در حوزه درمان اعتیاد بالا ببریم باید بتوانیم خدمات ارزان قیمت در اختیار بیماران قرار دهیم.
او به نواقص سیستم درمانی بستری و نبود خدمات ارزان قیمت درمانی به معتادان اشاره میکند: هزینه یک روز اقامت در مراکز بستری وزارت بهداشت برای معتادان سرسام آور است و معتادان نمی‌توانند هزینه‌های 400، 500 هزار تومان برای اقامت چند روزه جهت سم زدایی را تقبل کنند.
تمایل به ترک در 10 تا 15 درصد از معتادان
کامبیز محضری مسوول گروه درمان و کارشناس اسبق دفتر پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی کشور به لزوم توجه به بیشتر به آن دسته از معتادانی که عزمشان را برای ترک جذب کرده‌اند اشاره میکند و به خبرنگار ایلنا می‌گوید: افزایش کلینک‌های درمانی افزایش حمایت‌های اجتماعی، جذب و دادن پاداش، سیاست گذاری‌های شفاف برای معتادانی که واقعا قصد دارند که از مواد مخدر خلاص شوند ارائه و در این راستا برنامه‌ریزی شود تا بتوان برای همان 10، 15درصدی که از میان جامعه معتادان تمایل به ترک دارند نیز الگوی خوبی ارائه داد.
او به نیازهای اجتماعی معتادان پس از درمان اشاره میکند و ادامه می‌دهد: بخشی از این نیازها شغل است آموزش فنی حرفه‌ای، کاریابی فعال مددکاری، حل شدن مشکلات قانونی بیماران، برگشت به خانواده و صدها مشکل دیگر باید برطرف شود.
معتاد یک معلول مغزی است
